Διατροφική κετογονική δίαιτα
KETO δίαιτα: μια δίαιτα ως φάρμακο
Η διατροφική κετογονική δίαιτα είναι μια τροποποιητική δίαιτα. Δηλαδή μια δίαιτα που μεταβάλει προς μια διαφορετική κατεύθυνση τον ενεργειακό μεταβολισμό του ανθρώπου. Τα αποτελέσματα αυτής της τροποποίησης πολλές φορές χρησιμοποιήθηκαν ως φάρμακο μέσω της διατροφής.
Η μεταβολές που επιφέρει η κετογονική δίαιτα στον οργανισμό είναι τρομερών διαστάσεων. Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι φυσιολογικά, η βασική πηγή ενέργειας του οργανισμού είναι ο υδατάνθρακας, όπου στην δίαιτα αυτή είναι σχεδόν ανύπαρκτος.
Όταν ο οργανισμός βρεθεί σε έλλειψη υδατάνθρακα προσπαθεί μέσω ενός εργοστασίου (ΕΝΔΙΑΜΕΣΟ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟ) βρει από αλλού ενέργεια. Να μετατρέψει άλλα ενεργειακά στοιχεία σε υδατάνθρακα ή άλλα ενδιάμεσα προϊόντα που θα του δώσουν ενέργεια.
Συμπερασματικά λοιπόν για να μπούμε σε κέτωση θα πρέπει να έχουμε διαθέσιμα μέσω της τροφής μόνο μικρά ποσά σακχάρων. Και δεν θα πρέπει να ξεχνούμε ότι σχεδόν όλα τα φαγητά ακόμα και τα πρωτεϊνικά περιέχουν κάποια έστω και λίγα ποσά υδατάνθρακα.
Στην διατροφική κετογονική δίαιτα, έχουμε 2 κατηγορίες δίαιτας.
- Αυτή που είναι με υψηλά λιπαρά και καλύπτει τις ενεργειακές ανάγκες μας χρησιμοποιώντας το λίπος για αυτόν τον σκοπό και ονομάζεται ΚΛΑΣΙΚΗ ΚΕΤΟΓΟΝΙΚΗ ΔΙΑΙΤΑ.
- Αυτή που μειώνει ακραία την κάλυψη των ενεργειακών μας αναγκών, είναι σχεδόν μηδενική σε λιπαρά και ονομάζεται ΝΗΣΤΕΙΑΚΗ ΚΕΤΟΓΟΝΙΚΗ ΔΙΑΙΤΑ.
Διατροφική κετογονική δίαιτα: Είδη & Κατηγορίες
Υπάρχουν 2 βασικά είδη κετογονικής διατροφής ή κετογονικής δίαιτας. Οι δύο αυτές δίαιτες έχουν τεράστιες διαφορές μεταξύ τους κι ας ανοικούν και οι δύο στην κατηγορία της κετογονικής διατροφής.
Κλασική Κετογονική Δίαιτα
- Χαμηλή σε Υδατάνθρακα
- Υψηλή Σε Λιπαρά & Ενέργεια
Ως κλασική διατροφική κετογονική δίαιτα περιγράφεται μια δίαιτα με χαμηλό υδατάνθρακα και αυξημένα λιπαρά της τροφής.
Το αυξημένο ποσοστό λίπους είναι για να καλύψει το θερμιδικό ισοζύγιο αλλά και να αυξήσει το επίπεδο κετονών.
Η αύξηση των κετονών προέρχεται από την διάσπαση του λίπους της τροφής, που είναι υπέρογκο και όχι από τις αποθήκες λίπους του οργανισμού μας. Αυτός είναι και ο λόγος που την δίαιτα αυτή την χρησιμοποιούν οι αθλητές για να μην χάσουν τον όγκο τους.
Οι κεντρικές αναλογίες σε αυτές τις δίαιτες είναι 4:1 ή 3:1 δηλαδή για κάθε μέρος υδατάνθρακα και πρωτείνης μαζί αναλογούν 4 ή 3 μέρη λιπαρών.
Νηστειακή Κετογονική Δίαιτα
- Χαμηλή σε Υδατάνθρακα
- Χαμηλή Σε Λιπαρά & Ενέργεια
Ως νηστειακή διατροφική κετογονική δίαιτα περιγράφεται μια δίαιτα με πολύ χαμηλό υδατάνθρακα και χαμηλά λιπαρά.
Σε αυτές τις δίαιτες οριοθετείται σε ατομική βάση ένα ποσό πρωτεΐνης για την κάλυψη των αναγκών του οργανισμού και σχεδόν μηδενικά ποσά υδατάνθρακα και λιπαρών. Οι κατευθυντήριες μεταβολές είναι εκρηκτικές και τα αποτελέσματα μοναδικά. Θέλει Ιατρική παρακολούθηση και υποστήριξη.
Είναι δίαιτες μικρής διάρκειας, πολύ επιθετικές με τρομερά αποτελέσματα στην παχυσαρκία, την μείωση λίπους, την αλλαγή σύστασης σώματος και την αύξηση του μεταβολισμού.
Τα ιατρικά πρωτόκολλα αυτά ονομάζονται και PSMF (Protein Sparing Modified Fasting)
Αδυνάτισμα και διατροφική κετογονική δίαιτα
Η κλασική διατροφική κετογονική δίαιτα είναι μια δίαιτα που το ποσοστό της διατροφής σε λιπαρά κυμαίνεται από 75-90% της ημερήσιας κάλυψης. Είναι μια θεραπευτική δίαιτα, μια τροποποιημένη διατροφή και δεν κάνει για τρόπο ζωής (LIFE STYLE).
Τελευταία η κετογονική δίαιτα έχει πάρει εκρηκτικές διαστάσεις στον χώρο του αδυνατίσματος. Αυτό φαντάζει λίγο οξύμωρο το λίπος να μειώνει το λίπος.
Αυτό που πρέπει να καταλάβουμε είναι ότι η αρχή της κετογονικής δίαιτας είναι η μείωση του υδατάνθρακα και όχι η αύξηση του ποσοστού λίπους. Όποιο και να ήταν το ποσοστό λίπους της δίαιτας την κέτωση την προκαλεί η βαθειά έλλειψη του υδατάνθρακα. Αυτή η έλλειψη υδατάνθρακα είναι ο βασικός άξονας που κάνει την κετογονική δίαιτα (ανεξάρτητα του τύπου) να είναι το δυνατότερο μεταβολικό εργαλείο για το αδυνάτισμα. Στην κλασική κετογονική δίαιτα το μεγάλο ποσοστό σε λιπαρά υπάρχει για να ικανοποιεί της θερμιδικές ανάγκες, και να μην υπάρχει απώλεια βάρους.
Ανορεξία
Αρχικά η μείωση του υδατάνθρακα είναι σαφές ότι οδηγεί τον οργανισμό στην στην καύση λίπους ως προς την αναζήτηση ενέργειας. Οι κετόνες προκαλούν από μόνες τους ανορεξία ενώ κι άλλες ουσίες όπως ορμόνες πχ. η χολοκυστοκινίνη – CCK συμμετέχουν σε αυτήν.
Η κεντρογενής ανορεξία είναι οπωσδήποτε ένα όπλο στο αδυνάτισμα αλλά δεν είναι το πάν μιας και το αποτέλεσμα στην υγεία είναι αυτό που μετράει.
Καύση λίπους
Δευτερευόντως η καύση λίπους είναι ένα από τα βασικότερα σημεία στο αδυνάτισμα και ίσως το πιο σημαντικό.
Τα ερωτηματικά που μπαίνουν εδώ είναι πολλά. Η διευκρίνιση πρέπει να γίνει στο εάν η κέτωση που δηλώνει την καύση λίπους οφείλεται στο πολύ λίπος της τροφής που έχουμε στην κλασική κετογονική ή στην καύση ήδη αποθηκευμένου λίπους.
Με βάση την κύρια δομή της κλασικής κετογονικής το κυρίως λίπος που προκαλεί την κέτωση είναι το λίπος της τροφής μετά από κάποιες ημέρες από την έναρξη της δίαιτας.
Για να αρχίσει ο οργανισμός να καίει το λίπος των λιποαποθηκών μας τότε πρέπει να μειώσουμε την ενεργειακή κάλυψη του οργανισμού, και να τον βάλουμε να αναζητήσει την ενέργεια του από το λίπος των αποθηκών του. Εδώ μιλάμε για την ΝΗΣΤΕΙΑΚΗ ΚΕΤΟΓΟΝΙΚΗ ΔΙΑΙΤΑ και όχι την κλασική κετογονική.
Η κλασική διατροφική κετογονική δίαιτα είναι μια δίαιτα που την χρησιμοποιούμε εκεί που χρειαζόμαστε μακροχρόνια περίοδο κέτωσης χωρίς απώλεια βάρους.
Την χρησιμοποιούν ευρέως οι Bodybuilders. Οι οποίοι αθλούνται καθημερινά και οι πιθανές παρενέργειες της κλασικής κετογονικής δίαιτας, ιδιαίτερα στο αιματολογικό προφίλ των λιπιδίων, αποσβένονται ως μετατροπή σε ενέργεια, για την ανάπτυξη και διατήρηση των μυών. Καθώς επίσης δεν είναι και παχύσαρκοι. Στον απλό καθημερινό άνθρωπο με μικρό διαθέσιμο χρόνο για άθληση, δεν συμβαίνει αυτό φυσικά και η κλασική κετογονική δεν είναι η καλύτερη επιλογή στο αδυνάτισμα ως αυθαίρετη δίαιτα χωρίς προγραμματισμό και έλεγχο.
Η κλασική διατροφική κετογονική δίαιτα κάνει για αδυνάτισμα, όταν ελέγχουμε μεταβολικούς χρόνους και κάνουμε τους κατάλληλους χειρισμούς για την αποφυγή παρενεργειών. Γι’ αυτό θα πρέπει να εφαρμόζεται από ιατρό με εξειδίκευση στο αντικείμενο.
Περισσότερα για την θρέψη και διατροφή από τον Ιατρό – Διαιτολόγο Dr. Ιάκωβο Θεοδοσιου στο www.diaitologos-iatros.com