KETO Δίαιτα & Αδυνάτισμα

Ο μεταβολικός τρόπος μείωσης λίπους

Η κετογονική δίαιτα στο αδυνάτισμα είναι ένα μοναδικό εργαλείο στην διαχείριση βάρους. Οι δράσεις της είναι πολυδιάστατες και σχετίζονται τόσο με το σωματικό βάρος, το ποσοστό λίπους του οργανισμού αλλά και με πολλούς άλλους παράγοντες που συνδέονται άμεσα με το αδυνάτισμα τόσο στην διαδικασία όσο και στο αποτέλεσμα.
Οι κύριες δράσεις που ασκεί η κετογονική δίαιτα στο αδυνάτισμα είναι:

• Μείωση της όρεξης.
• Mείωση της λιπογένεσης.
• Αύξηση της λιπόλυσης.
• Αύξηση της μεταβολικής ικανότητας στην καύση λίπους.
• αύξηση του μεταβολισμού μέσω της θερμογενετικής ικανότητας των πρωτεινών και της νεογλυκογένεσης.

Η δράση στην όρεξη, την πείνα και την βουλιμία.

Η κετογονική δίαιτα στο αδυνάτισμα έχει ένα βασικό χαρακτηριστικό. Δεν υπάρχει αίσθημα πείνας. Μελέτη έδειξε ότι η κετογονική δίαιτα μειώνει το αίσθημα της πείνας είτε χάνουμε είτε δεν χάνουμε βάρος.

Η κετογονική δίαιτα το προκαλεί ανορεξία σε όλες τις εμφάσεις της. Είτε είναι πολύ χαμηλών θερμίδων, είτε υψηλή σε πρωτεΐνη, είτα χαμηλή σε λιπαρά.

Πολλοί μηχανισμοί έχουν προταθεί ως βασικοί αλλά φαίνεται ότι χρειάζεται ακόμη πολύ έρευνα στους μηχανισμούς ανορεξίας.

Ένας πολύπλοκος κεντρικός μηχανισμός (στον εγκέφαλο) ελέγχει την πείνα και την κορεσμό. Αυτός ο κεντρικός μηχανισμός ρυθμίζεται από κυκλοφορούντα περιφερειακά σήματα που αντανακλούν την σύσταση σώματος και την διατροφή μας.

Οι γνωστοί κυκλοφορούντες διαμορφωτές πείνας και κορεσμού περιλαμβάνουν θρεπτικά συστατικά όπως την γλυκόζη, τις κετόνες, τα ελεύθερα λιπαρά οξέα (FFAs), αμινοξέα και ορμόνες όπως η γκρελίνη, η λεπτίνη, η ινσουλίνη, η χολοκυστοκινίνη (CCK), το πεπτίδιο 1 τύπου γλυκαγόνης και πεπτίδιο ΥΥ κ.α.

Χολοκυστοκινίνη – CCK

H χολοκυστοκινίνη – CCK είναι εντερικό πεπτίδιο – ορμόνη που μεσολαβεί στον τερματισμό του γεύματος (κορεσμό) και πιθανώς στο κορεσμό πρώιμης φάσης. Κυρίως διεγείρεται από το λίπος και την πρωτεΐνη ενώ μικρή επίδραση έχει ο υδατάνθρακας. Μετά από ένα γεύμα, το CCK απελευθερώνεται στο αίμα από ενδοκρινή κύτταρα του δωδεκαδακτύλου και της νήστιδας, οδηγώντας σε αναστολή της πρόσληψης τροφής.

Όταν μπαίνουμε σε δίαιτες μετά από μικρό χρονικό διάστημα και χάνοντας κάποιο βάρος, η συγκέντρωση της CCK πέφτει και αυξάνει το αίσθημα της πείνας. Η κετογονική δίαιτα έδειξε ότι διατηρεί τα επίπεδα CCK υψηλά, από την αρχή έως το τέλος της δίαιτας. Αυτός θεωρείτε ένας βασικός μηχανισμός που εμπλέκεται στην ανορεξία της κετογονικής δίαιτας.

Ελεύθερα λιπαρά οξέα – FFA

Τα ελεύθερα λιπαρά οξέα – FFA είναι τα κυκλοφορούντα ελεύθερα λίπη στο αίμα και είναι πολύ αυξημένα κατά την διάρκεια κετογονικής δίαιτα αφού είναι η δίαιτα που δουλεύει αμιγώς στην διάσπαση και την καύση λίπους.  Αυτό το χαρακτηριστικό της κετογονικής δίαιτας δεν σχετίζεται με το αν είναι υψηλής ή χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά.

Σε πολλά σημεία στο κεντρικό νευρικό σύστημα (ΚΝΣ),  υπάρχουν ευαίσθητοι νευρώνες που αντιδρούν στις συγκεντρώσεις λιπαρών οξέων (FAs) και διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στον νευρικό έλεγχο του ενεργειακού ισοζυγίου και στον έλεγχο της πείνας. Τα ελεύθερα λιπαρά  οξέα στο ΚΝΣ μειώνουν την όρεξη μέσω της μείωσης της δράσης του νεύρο πεπτιδίου-Υ (NPY) στο κέντρο της πείνας.

Γρελίνη

Η γρελίνη, είναι μια πεπτιδική ορμόνη που παράγεται από κύτταρα στη γαστρεντερική οδό και λειτουργεί ως νευροπεπτίδιο στο κεντρικό νευρικό σύστημα – ΚΝΣ. Είναι ρυθμιστής της όρεξης και διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση της ενεργειακής ομοιόστασης.
Όταν το στομάχι είναι άδειο, αυξάνεται η έκκριση γκρελίνης ενώ όταν το στομάχι είναι τεντωμένο, σταματά η έκκριση της. Στο κεντρο της πείνας στον υποθάλαμο του ΚΝΣ προκαλεί αύξηση της πείνας, αύξηση της έκκρισης γαστρικού οξέος και της γαστρεντερικής κινητικότητας και προετοιμάζει το σώμα για την για λήψη τροφής.

ΤΑ επίπεδα γρελίνης κατά την περίοδο αδυνατίσματος αυξάνουν και αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει αύξηση της όρεξης, σε μια προσπάθεια του οργανισμού να επανακτήσει το χαμένο βάρος. Αυτό όμως φαίνεται να μην συμβαίνει σε άτομα που βρίσκονατι σε κέτωση και αυτό υποδικνίει μια άλου τύπου επικοινωξνία μεταξύ ορεξιογόνων ορμονών και της κέτωσης (κετωνικών σωματίων).

Γλυκόζη

Η γλυκόζη, παίζει σημαντικό ρόλο στον έλεγχο της πείνας. Τα επίπεδα γλυκόζης στους φυσιολογικούς ανθρώπους, 2 ώρες μετά το φαγητό πέφτουν στα φυσιολογικά επίπεδα και μετά από λίγη ώρα κάτω από αυτά. Αυτή η μικρή λοιπόν υπογλυκαιμία, ασκεί μια δράση στο κεντρικό νευρικό σύστημα διεγείροντας την όρεξη και την πρόσληψη τροφής (γλούκο-στατική θεωρία). Αυτό θα μπορούσαμε να το θεωρήσουμε ως αρνητικό για την κετογονική δίαιτα που τα ποσά υδατάνθρακα και γλυκόζης είναι χαμηλά.

Το παράδοξο όμως που συμβαίνει στην κετογονική δίαιτα είναι ότι τα επίπεδα γλυκόζης άμεσα στην λήψη τροφής από την μετατροπή των λιπαρών είναι πολύ μεγαλύτερα από τις άλλες δίαιτες. Αυτό εξηγεί κατά ένα μέρος και την ανορεξία που προκαλεί η κετογονική δίαιτα.

Μειώνει τα επίπεδα σακχάρου και την αντίσταση στην ινσουλίνη

Η αντίσταση στην ινσουλίνη είναι η μεταβολική κατάσταση όπου υπάρχει μια εξασθενημένη βιολογική απάντηση στην δράση της ινσουλίνης στους ιστούς-στόχους, κυρίως του ήπατος, των μυών και του λιπώδους ιστού.
Η αντίσταση στην ινσουλίνη εμποδίζει τη είσοδο της γλυκόζης στα κύτταρα, με αποτέλεσμα την αντισταθμιστική αύξηση στην παραγωγή ινσουλίνης από το πάγκρεας και την υπερινσουλιναιμία.

Οι μεταβολικές συνέπειες της αντίστασης στην ινσουλίνη μπορούν να οδηγήσουν σε υπεργλυκαιμία, υπέρταση, δυσλιπιδαιμία, σπλαχνική λιπώδη διήθηση, υπερουρικαιμία, αυξημένους φλεγμονώδεις δείκτες, ενδοθηλιακή δυσλειτουργία και προθρομβική κατάσταση.
Η εξέλιξη της αντίστασης στην ινσουλίνη μπορεί να οδηγήσει σε μεταβολικό σύνδρομο, μη αλκοολική λιπαρή ηπατική νόσο (NAFLD)ή λιπώδες ήπαρ και σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2.

Η αντίσταση στην ινσουλίνη είναι κατά κύριο λόγο μια επίκτητη κατάσταση που σχετίζεται με το υπερβολικό σωματικό λίπος, αν και γενετικά αίτια αναγνωρίζονται επίσης.

Η κετογονική δίαιτα στο αδυνάτισμα είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική γιατί είναι πολύ χαμηλή σε ποσοστά υδατάνθρακα. Αυτό συμβάλει στην ραγδαία μείωση της συγκέντρωση της γλυκόζης στο αίμα και στα αναγκαία επίπεδα ινσουλίνης.

Μελέτες έδειξαν ότι η κετογονική δίαιτα σε παχύσαρκα άτομα με ή χωρίς διαβήτη, δρα άμεσα στην βελτίωση όλων των δεικτών διαχείρισης των σακχάρων όπως, η γλυκόζη του αίματος, ευαισθησία στην ινσουλίνη, η γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη A1c ενώ μειώνει τα τριγλυκερίδια και την χοληστερίνη.
Η βελτίωση στην γλυκόζη και στην αντίσταση στην ινσουλίνη είναι μακροπρόθεσμα αφού το τελικό αποτέλεσμα είναι η μείωση του ποσοστού του λίπους του οργανισμού.

Αυξάνει τη καύση λίπους και μειώνει την λιπογένεση

Η κετογονική δίαιτα στο αδυνάτισμα είναι η δίαιτα που φέρει τον οργανισμό σε μια μεταβολική κατάσταση που λέγεται διατροφική κέτωση.
Η κέτωση επέρχεται από την έλλειψη υδατάνθρακα που σαν αποτέλεσμα έχει την εκτεταμένη καύση λίπους.

Σχετικά με τις ορμόνες που ελέγχουν την ενεργειακή κατάσταση του οργανισμού. Για να συμβεί αυτό, θα πρέπει τα επίπεδα γλουκαγόνης είναι υψηλά και τα επίπεδα ινσουλίνης χαμηλά. Αυτή η σχέση είναι αυτή που οδηγεί τον οργανισμό που βρίσκεται σε κέτο ή κετονηστειακή δίαιτα να στέφει τον οργανισμό στην καύση λίπους.

Στην κετογονική δίαιτα στο αδυνάτισμα, το τρίπτυχο για την καύση λίπους είναι, η έλλειψη υδατάνθρακα, η χαμηλή ινσουλίνη και η αυξημένη γλουκαγόνη.

Τα χαμηλά επίπεδα ινσουλίνης όχι μόνο ευνοούν την καύση λίπους (λιπόλυση) αλλά μειώνουν την καθημερινή λιπογένεση.

Εκπαιδεύει και ενισχύει τους μηχανισμούς μεταβολισμού στην καύση λίπους

Η κετογονική δίαιτα στο αδυνάτισμα έχει τόσο ενισχυτικό όσο και εκπαιδευτικό ρόλο στον μεταβολισμό.

Σύμφωνα με την θεωρεία του Lamarck ο οργανισμός και τα κύτταρά μας, ενισχύουν του βιολογικούς τους μηχανισμούς ανάλογα με τις ανάγκες και την χρήση τους.

Ο σύγχρονος άνθρωπος των δυτικών κοινωνιών με την περίσσεια υδατάνθρακα στην διατροφή του έχει ατονίσει πλήρως τους μηχανισμούς καύσης λίπους. Η ικανότητα καύσης λίπους συνήθως αγγίζει τα βασικά επίπεδα αναγκαία προς επιβίωση για τα όργανα που χρησιμοποιούν το λίπος ως βασικό καύσιμο.

Η κετογονική δίαιτα εξ’ αιτίας της επιβεβλημένης και εκτεταμένης καύσης λίπους προκαλεί στον οργανισμό το ισχυρότερο ερέθισμα για την ενεργοποίηση και επαναπροσδιορισμό των συστημάτων καύσης λίπους του κυττάρου.

Αποτέλεσμα αυτού του ερεθίσματος είναι να ενεργοποιούνται οι εκφράσεις των γονιδίων που διαδραματίζουν κύριο λόγο στην καύση λίπους.

Ένα χαρακτηριστικό της κετογονικής δίαιτας είναι η ενεργοποίηση της βιογένεσης των μιτοχονδρίων. Των κυτταρικών οργανιδίων που αντιπροσωπεύουν την έδρα του κυτταρικού μεταβολισμού. Όσο περισσότερα είναι τα μιτοχόνδρια τόσο πιο ικανό και αποτελεσματικό για καύσεις είναι το κύτταρο.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

– Ketosis, ketogenic diet and food intake control: a complex relationship
Front. Psychol., 02 February 2015 | doi.org/10.3389/fpsyg.2015.00027
– Ketogenic Diet for Obesity: Friend or Foe?
Published online 2014 Feb 19 | doi: 10.3390/ijerph110202092
– Do ketogenic diets really suppress appetite? A systematic review and meta-analysis.
Epub 2014 Nov 17 | doi: 10.1111/obr.12230
– Ketosis and appetite-mediating nutrients and hormones after weight loss
European Journal of Clinical Nutrition volume 67, pages 759–764 (2013) | doi: 10.1038/ejcn.2013.90
– Effect of Lipid Infusion on Plasma Leptin and Neuropeptide Y Levels in Women
Mayo Clinic Proceedings | doi.org/10.4065/77.12.1391-a
– Hypothalamic Fatty Acid Sensing in the Normal and Disease States
Boca Raton (FL):CRC Press/Taylor & Francis; 2010. | ISBN-13: 978-1-4200-6775-0​
– Insulin Resistance.
Europe PMC | PMID:29939616
– Effect of a Low-Carbohydrate Diet on Appetite, Blood Glucose Levels, and Insulin Resistance in Obese Patients with Type 2 Diabetes.
Ann Intern Med. 2005 Mar 15;142(6):403-11 | DOI:10.7326/0003-4819-142-6-200503150-00006
– Normalization of insulin and glucagon secretion in ketosis-resistant diabetes mellitus with prolonged diet therapy.
J Clin Endocrinol Metab. 1979 Dec;49(6):830-3. | DOI:10.1210/jcem-49-6-830
– The therapeutic implications of ketone bodies: the effects of ketone bodies in pathological conditions: ketosis, ketogenic diet, redox states, insulin resistance, and mitochondrial metabolism.
Prostaglandins Leukot Essent Fatty Acids. 2004 Mar;70(3):309-19. | DOI:10.1016/j.plefa.2003.09.007
– Metabolic and endocrine aspects of the ketogenic diet.
Epilepsy Research | doi.org/10.1016 S0920-1211(99)00071-6
– Dietary carbohydrate restriction induces a unique metabolic state positively affecting atherogenic dyslipidemia, fatty acid partitioning, and metabolic syndrome.
Progress in Lipid Research |doi.org/10.1016/j.plipres.2008.02.003