Η κετογονική δίαιτα (ή δίαιτα Κέτο/keto) είναι μια δημοφιλής ιατρική διατροφική προσέγγιση που βασίζεται στη δραστική μείωση των υδατανθράκων.

Ως KETO ή Κετογονική δίαιτα, ορίζεται η διατροφή που αυξάνει στον οργανισμό μας κάποιες ουσίες που λέγονται ΚΕΤΟΝΕΣ ή κετονικά σωμάτια. Αυτές προέρχονται μόνο όταν ο οργανισμός μας, χρησιμοποιεί για τις ενεργειακές του ανάγκες, το λίπος ως βασική πηγή ενέργειας.
Εκ του ορισμού της λοιπόν, είναι η μοναδική αποδεδειγμένη δίαιτα που καίει αμιγώς λίπος. Οι κετόνες είναι ουσίες μετρήσιμες τόσο στο αίμα όσο και στα ούρα.
Υπό φυσιολογικές συνθήκες ο άνθρωπος χρησιμοποιεί για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών του υδατάνθρακα και όχι λίπος. Για να αρχίσει να χρησιμοποιεί το λίπος του για την κάλυψη των αναγκών του θα πρέπει τα διαθέσιμα ποσά υδατάνθρακα να είναι μηδενικά.
Η KETO ή Κετογονική δίαιτα είναι μια ειδική διατροφή που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την μείωση του λίπους μας. Είναι μια εντελώς προσωπική δίαιτα γιατί η κέτωση είναι μια κατάσταση που προκαλείτε από τον οργανισμό μας με προώθηση της δίαιτας. Έχοντας διαφορετική ορμονική απόκριση ο κάθε άνθρωπος η διαδικασία κέτωσης είναι διαφορετική από άνθρωπο σε άνθρωπο.
Η καύση λίπους στον οργανισμό έχει βιολογικούς χρόνους τέτοιους που πρέπει να του γνωρίζουμε καλά και να τους ανιχνεύουμε σε κάθε βήμα που κάνουμε. Χρειάζεται έμπειρο ιατρό σχετικά με το θέμα για ένα υγειές και μοναδικό αποτέλεσμα. Υπάρχουν 2 βασικά είδη κετογονικής δίαιτας ή KETO διατροφής και θέλει πολύ προσοχή στο ποια δίαιτα θα εφαρμόσουμε για να χάσουμε το λίπος των αποθηκών μας.

Η νηστεία και άλλα διαιτητικά σχήματα χρησιμοποιήθηκαν για τη θεραπεία της επιληψίας από τουλάχιστον 500 π.Χ. Η κετογονική δίαιτα (KD) εισήχθη από τους σύγχρονους γιατρούς ως απομίμηση του μεταβολισμό της νηστείας, στην θεραπεία για την επιληψία τη δεκαετία του 1920. Για δύο δεκαετίες αυτή η θεραπεία χρησιμοποιήθηκε ευρέως, αλλά με τη σύγχρονη θεραπεία αντιεπιληπτικών φαρμάκων η χρήση της μειώθηκε δραματικά.

Μετέπειτα, στοιχεία έδειξαν ότι ενήλικες με επιληψία μπορούσαν να ωφεληθούν από μια διατροφή λιγότερο αυστηρή, όπως μια τροποποιημένη δίαιτα Atkins, εξίσου αποτελεσματικά.

Ως Κλασική Κετογονική Δίαιτα, ορίστηκε η δίαιτα περιέχει μια αναλογία 4: 1 κατά βάρος λιπαρών προς το συνδυασμό πρωτεΐνης και υδατάνθρακα. Αυτό επιτυγχάνεται με τον αποκλεισμό τροφίμων υψηλής περιεκτικότητας σε υδατάνθρακες, όπως αμυλούχα φρούτα και λαχανικά, ψωμί, ζυμαρικά, δημητριακά και ζάχαρη, ενώ παράλληλα αυξάνεται η κατανάλωση τροφίμων με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά όπως ξηροί καρποί, κρέμα γάλακτος και βούτυρο, λίπη, λιπαρά κρέατα όπως μπέικον κα.

Βιβλιογραφία
– History of the ketogenic diet (James W. Wheless)
– Ketogenic diet (Wikipedia)

Κετογονική Δίαιτα είναι η δίαιτα που δημιουργεί στον οργανισμό μια ειδική μεταβολική κατάσταση που λέγεται κέτωση και μάλιστα επειδή προέρχεται μέσω της διατροφής λέγεται διατροφική κέτωση.

Κέτωση έχουμε όταν αυξάνεται η συγκέντρωση ουσιών στο αίμα που λέγονται κετόνες ή κετονικά σωμάτια. Οι κετόνες είναι προϊόντα που προέρχονται από την διάσπαση του λίπους στο συκώτι. Αυτό συμβαίνει όταν η διαθέσιμη συγκέντρωση γλυκόζης στα κύτταρα είναι πολύ μικρή και ο οργανισμός αναγκάζεται να χρησιμοποιεί το λίπος ως αποκλειστική πηγή καυσίμου.

Άρα θα λέγαμε και ότι είναι ο ιατρικός ορισμός της μέγιστης καύσης λίπους ή λιπόλυσης.

Σε σχέση με το αδυνάτισμα και τα αποτέλεσματα της, συγκρινόμενα με άλλες δίαιτες στην μείωση λίπους, θα λέγαμε ότι η κετογονική δίαιτα κακώς ονομάζεται δίαιτα αλλά θα πρέπει να ονομάζεται αποκλειστική θεραπεία μείωσης λίπους ή διατροφική θεραπεία λιπόλυσης.

Κέτωση είναι η μεταβολική κατάσταση όπου αυξάνεται η συγκέντρωση ουσιών στο αίμα που προέρχονται από την καύση του λίπους όταν υπάρχει ένδεια υδατάνθρακα στον οργανισμό. Οι ουσίες αυτές είναι οργανικές ενώσεις, υδατοδιαλυτές και λέγονται κετόνες ή κετονικά σωμάτια και η διαδικασία αυτή γίνεται στο ήπαρ.

Οι κετόνες ή κετονικά σωμάτια είναι τρεις: το ακετοξεικό οξύ, το β-υδροξυβουτυρικό οξύ και η ακετόνη ή οξόνη. Κατά την κατάσταση έλλειψης σακχάρων οι ουσίες αυτές λειτουργούν ως καύσιμη ύλη αντί των σακχάρων στα ευγενή όργανα όπως τον εγκέφαλο, την καρδιά, το ήπαρ, τους νεφρούς κ.α, για να μπορέσουν να κάνουν την λειτουργία τους.

Η κέτωση που προέρχεται από την δίαιτα – διατροφή λέγεται Διατροφική κέτωση. Είναι μια φυσιολογική κατάσταση οξέωσις που ανταπεξέρχεται πλήρως ο οργανισμός.

Η διατροφική κέτωση δεν θα πρέπει να συγχέεται με την διαβητική κετοξέωση που είναι μια επικίνδυνη και απειλητική για την ζωή μεταβολική κατάσταση, που συμβαίνει στους διαβητικούς Τύπου 1 με αρρύθμιστο διαβήτη και συνυπάρχουν ταυτόχρονα οξέωση, υψηλό σάκχαρο και κέτωση.

Η έλλειψη υδατάνθρακα με ή χωρίς ενεργειακή έλλειψη προκαλεί την κέτωση. Όταν ο οργανισμός βρεθεί σε έλλειψη υδατάνθρακα που είναι και η κύρια καύσιμη ύλη του κυττάρου στέφεται προς την καύση του λίπους για την παραγωγή ενέργειας.

Αρχίζει να καιει λιπαρα παράγοντας 3 διαφορετικές ουσίες κατά τον μεταβολισμό αυτό που λέγονται κετόνες ή κετονικά σωμάτια.
Οι κετόνες είναι τρεις ουσίες ή Ακετόνη (acetone), το Ακετοξικό οξύ (Acetoacetate) και το 3-Υδροξυβουτυρικό οξύ (3-Hydroxybutyrate). Η ακετόνη είναι αυτή που ευθήνεται για την κακοσμία της αναπνοής κατά την κετογονική διατροφή.

Το ορμονικό τρίπτυχο για την κέτωση είναι:

• Να έχουν εξαντληθεί και οι τελευταίες αποθήκες γλυκογόνου (αποθήκη υδατανθρακα)
• Η μείωση της ινσουλίνης
• Η αύξηση του γλουκαγόνου

Τα ευγενή όργανα του ανθρώπου όπως η καρδιά ο εγκέφαλος, νεφροί κ.α μπορούν να παράγουν ενέργεια από τις κετόνες.

• Μείωση Λίπους.
• Μειώνει τα επίπεδα ινσουλίνης.
• Μειώνει τι λίπος.
• Ομαλοποιεί την σύσταση σώματος(% Λίπος, % Μυϊκή Μάζα).
• Μειώνει την κυτταρίτιδα.
• Μειώνει τα επίπεδα ινσουλίνης.
• Μειώνει την αντίσταση στην ινσουλίνη.
• Βελτιώνει την διάθεση και τις νευρικές λειτουργίες.
• Βελτιώνει το αμυντικό σύστημα.
• Βελτιώνει την υγεία της καρδιάς και των αγγείων.
• Βελτιώνει τη γνωσιακή λειτουργία.
• Βελτιώνει τον  μεταβολισμό και τη μεταβολική ευελιξία.

.

Ως μια τροποποιητική δίαιτα μπορεί να παρουσιάσει και ορισμένες παρενέργειες.

Μπαίνοντας σε κέτωση, ο οργανισμός αλλάζει την πηγή καυσίμου του από τη γλυκόζη (υδατάνθρακα) στο λίπος. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε κάποια από τις ακόλουθες ανεπιθύμητες ενέργειες:

• Απώλεια ηλεκτρολυτών.
• Keto-Flu (Κέτο-γρίπη).
• Αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου όπως δυσκοιλιότητα ή διάρροια.
• Κράμπες στα πόδια.
• Κακοσμία στόματος – αναπνοής.
• Απώλεια ενέργειας.
• Ναυτία
• Έμετο
• Πονοκέφαλο
• Ευερεθιστότητα
• Ζάλη
• Πόνο στο στομάχι
• Μυϊκούς πόνους
• Δυσκολία στον ύπνο
• Στέρηση ζάχαρης

Η KETO γρίπη είναι μια παρενέργεια που ονομάζεται επίσης και γρίπη των υδατανθράκων. Είναι ένας όρος που επινοήθηκε από τους οπαδούς της κετογονικής δίαιτας για να περιγράψει τα συμπτώματα που μπορεί να προκληθούν κατά την έναρξη της κετογονικής δίαιτας ή διατροφής, στην φάση της ΚΕΤΟ προσαρμογής.

Αυτά τα συμπτώματα, είναι παρόμοια με τα συμπτώματα της γρίπης. Προκαλούνται από το σώμα που προσαρμόζεται σε μια νέα διατροφή που περιλαμβάνει πολύ λίγους υδατάνθρακες.

Ενώ μερικοί άνθρωποι μπορούν να εισέλθουν σε μια κετογονική δίαιτα χωρίς παρενέργειες, άλλοι μπορεί να εμφανίσουν ένα ή περισσότερα από τα παραπάνω  συμπτώματα.

Με την κατάλληλη εισαγωγή και προετοιμασία συνήθως αυτές οι ανεπιθύμητες ενέργειες είναι ανεπαίσθητες και προσωρινές.

Αν υπάρξουν συνήθως μπορούν να αποκατασταθούν άμεσα με κατάλληλους χειρισμού στην κέτωση και κάποια φαρμακευτική αγωγή.